Moties, amendementen, schriftelijke vragen… welkom in de wonderlijke wereld van de lokale politiek. Een raadslid heeft honderd-en-een manieren om politieke impact te maken. Wat moet jij hierover weten als (burger)lobbyist? Maarten Koning geeft in een drietal blogs tips over hoe je effectief kan lobbyen op lokaal niveau. Dit is deel 3 – over hoe de lokale democratie versterkt kan worden.
Foto: Gerben Pul
De kracht van velen
Bijna iedere inwoner van een stad heeft wel een mening over hoe die stad er in de toekomst uit moet zien en wat daarvoor nodig is. Dat blijkt voornamelijk uit de vele reacties onder online nieuwsartikelen en op sociale media. Je zou toch zeggen dat die tienduizenden meningen en idealen bij elkaar veel meer denkkracht en daadkracht genereren dan onze 45 raadsleden bij elkaar. Daarvan gebruik maken vereist andere ‘werkvormen’ dan we van oudsher gewend zijn in de gemeenteraad.
Tijd voor verandering
Nu zijn we in Utrecht best al een tijd bezig met ‘vernieuwende werkvormen’ om de raadsinformatiebijeenkomsten interactiever en aantrekkelijker te maken. Er zijn stadsgesprekken bijgekomen, ‘ideeënmarkten’ en expertmeetings (een soort rondetafelgesprekken). Mijn stad heeft de jongste gemeenteraad van het land – en ik weet dat het in veel gemeenten stukken conservatiever en ouderwetser georganiseerd is. Maar toch… één van de belangrijkste vraagstukken waar ik als gemeenteraadslid tegenaan loop, is hoe de betrokkenheid en verbondenheid tussen raadsleden en de stad – dat wil zeggen – haar inwoners, ondernemers en organisaties, verder verbeterd kan worden.
Gelukkig gaat dat steeds beter en mag ik wel zeggen dat Utrecht hierin voorop loopt. De vele ‘burgertoppen’, stadsgesprekken en nieuwe inspraakvormen waarmee in veel gemeenten wordt geëxperimenteerd zijn broodnodig. Vanzelfsprekend is het doel om de lokale democratie te laten functioneren op een manier die aansluit bij deze tijd. De kracht van die nieuwe werkvormen zit ‘m er bijvoorbeeld in dat inwoners vaker random uitgenodigd worden om te werken aan uitdagingen en problemen, zonder te denken vanuit gestaalde belangen. Maar wél met een open- en oplossingsgerichte houding.
De democratie van de toekomst
Maar er is meer nodig! Een continue vernieuwing vraagt meer: zo wordt er nog te weinig gebruik gemaakt van het internet. Meningen en ideeën kunnen hiermee makkelijker worden verzameld waardoor de denkkracht in de gemeente beter wordt benut. Waarom zou het maken van een nieuw armoedebeleid of de herinrichting van een straat voorbehouden moeten zijn aan een groep ambtenaren – terwijl de stad overloopt van ervaringsdeskundigen, wetenschappers en directe belanghebbenden?
Het is mooi dat er steeds vaker andere middelen ingezet worden zodat inwoners en ondernemers vaker aan zet zijn. Er is echter nog een wereld te winnen: de zeggenschap dichtbij inwoners zelf; hen zelf laten beslissen over hoe hun buurt ingericht wordt en hoe het groen in hun buurt beheerd wordt. Daar hoort bij dat raadsleden en de gemeente daarin ook vertrouwen stellen en het aandurven om die verantwoordelijkheid uit handen te geven. Misschien is dat wel de grootste actuele uitdaging van de lokale democratie!
Laat als lokale lobbyist zien dat jouw organisatie die verantwoordelijkheid kan én wil nemen! En inspireer lokale politici: laat ze zien hoe het nemen van deze verantwoordelijkheid door jouw organisatie kan uitwerken. Want de gemeente is niet zaligmakend; het zijn de inwoners, bedrijven en organisaties die een gemeente laten bruisen en bloeien!
Maarten Koning (D66) is raadslid en tevens plaatsvervangend voorzitter van de Utrechtse Gemeenteraad.