Geschreven door Mette Vreeken
‘Kijk, daar op de bovenste verdieping zit de wethouder van de grootste partij, in dit geval Richard de Mos.’ We staan in het atrium van het stadhuis in Den Haag, waar Frank Verhoef Stichting Lobby Lokaal een rondleiding geeft. Als woordvoerder Economie, Sport en Buitenruimte van Richard de Mos kent hij het stadhuis inmiddels goed, al kent hij zijn wethouder nóg beter. De Mos is het bekendste gezicht van het huidige College. Al is er nog wel verbetering mogelijk: ‘Uit een focusgroep bleek dat iemand Richard de Mos met Aad de Mos verwarde, de oud-voetballer die ook voor ADO Den Haag uitkwam.’
Woordvoerder in het IJspaleis
Sinds vorig jaar huist het Haagse college, bestaande uit nieuwkomer Groep de Mos / Hart voor Den Haag, VVD, D66 en GroenLinks, in het zogenaamde ‘IJspaleis’. Die bijnaam dankt het stadhuis aan de witte kleuren en talloze ramen, die uitzicht bieden op het Spui. ‘Iedereen komt via het atrium binnen, ook de burgemeester en de wethouders.’ Het grootste atrium van Nederland, wel te verstaan. Dat geldt ook voor Frank; eerst als persvoorlichter van Groep de Mos en inmiddels als woordvoerder van wethouder De Mos. Hij kent Richard al zo’n vier jaar en weet precies wat hij belangrijk vindt. ‘Maar, als woordvoerder werk je voor heel het College; en de leidraad is het coalitieakkoord dat voor vier jaar is gesloten.’
‘Als bewoners niets zien, denken ze dat er niks gebeurt’
Terwijl Frank ons rondleidt, zit ‘zijn’ wethouder in commissievergadering. ‘Ik hoef niet bij elke commissievergadering aanwezig te zijn, hoor. Ik neem de agenda van te voren door met Richard, zodat ik het van een afstandje kan volgen.’ Als woordvoerder zorgt Frank ervoor dat de verdiensten van het huidige bestuur zichtbaar zijn voor de buitenwereld. ‘Als bewoners niks zien, dan denken ze dat er niks gebeurt. Daarom moeten we ze blijven informeren’, vertelt Frank terwijl we de lift instappen en ons naar de derde verdieping begeven.
Als woordvoerder ontfermt Frank zich dus over de positionering van het College in de media en de zichtbaarheid van zijn wethouder. ‘Het gaat vaak om zaken die mensen direct raken’, vertelt hij. ‘Neem bijvoorbeeld de nieuwe lampen die laatst geplaatst zijn in de straatlantaarns aan de Dunne Bierkade. De voorheen warme stadsverlichting had plaatsgemaakt voor koud licht van led-lampen. Inwoners waren natuurlijk niet blij en deden hun beklag. Richard heeft actie ondernomen, met als resultaat dat er binnenkort weer ‘warm licht’ over de Dunne Bierkade schijnt.’
Ook de rattenoverlast in bepaalde wijken zorgde voor problemen. ‘We zijn daarom het ‘ratten-offensief’ begonnen, waarbij we speciale broodbakken in wijken plaatsen voor bewoners om hun brood in te deponeren en extra handhaven op brooddumping.’ Frank: ‘Je hebt verschillende portefeuilles per wethouder, en Richard houdt zich als wethouder Buitenruimte bijvoorbeeld bezig met het terugdringen van rattenoverlast, iets waar mensen die er last van hebben bijna dagelijks mee te maken hebben.’
De persafdeling als thuishonk
Inmiddels zijn we aangekomen op de pers- en communicatieafdeling van het College. Het thuishonk van de media-experts en -analisten, persvoorlichters en woordvoerders. Grote schermen laten zien wat er allemaal geschreven wordt over de gemeente en het College en wat de tone of voice is van de berichtgeving. ‘Hier wordt bepaald of we reageren op bepaalde berichten op bijvoorbeeld social media, en zo ja, hoe.’
Voor Frank is het prettig om een werkplek te hebben op deze afdeling. Dit is zijn thuisbasis. Samen met de wethouder en drie bestuursadviseurs zit hij in een cluster, waarin ze vergaderingen en stukken voorbereiden. ‘Het cluster zorgt er soms voor dat je zo de politiek ingezogen wordt, dat je andere geluiden een beetje mist. Daarom vind ik het fijn om af en toe terug te keren naar deze plek bij communicatie.’ Met zijn collega’s stemt hij dagelijks af welke berichtgeving eraan zit te komen. ‘Het is niet handig om nieuwsberichten van meerdere wethouders over onderwerpen uit het coalitieakkoord tegelijkertijd naar buiten te brengen, dus wordt de timing van te voren afgesproken.’
Vergaderen, vergaderen en… vergaderen
We lopen verder de afdeling op, waar kleine ruimtes beschikbaar zijn voor vergaderingen en besprekingen. En die blijken meer dan nodig. ‘Ik zeg wel eens cynisch: na al die overleggen kan ik eindelijk aan het werk. Maar vergaderen is natuurlijk ook een belangrijk onderdeel van mijn werk.’ Wekelijks komt het College van B&W op dinsdag bijeen om actualiteiten en stukken te bespreken. De focus van Frank ligt voornamelijk op het beleidsterrein van zijn wethouder. ‘We bekijken op zo’n moment ook welke stukken het waard zijn om pro-actief naar de krant te sturen.’
Op de vraag of de woordvoerder vaak zelf de pers benadert, reageert Frank dat het 50/50 is. Ook bewoners en lobbyisten weten hem te vinden, al wordt hij daar in het laatste geval ‘echt een beetje stekelig van’. Dat heeft een simpele reden: ‘Ik ga inhoudelijk niet over beleidsbesluiten. Ik wil dat het eerst bij mijn collega’s wordt afgetikt voor het bij mij terecht komt.’ Daar komt nog eens bij dat tijd een schaars goed is voor de woordvoerder. ‘Mijn grootste uitdaging is prioriteit stellen voor mijn portefeuilles. Ik kan niet alles zelf doen, daarom moet ik ook kunnen vertrouwen op mijn collega’s.’
Man van het volk
Een blik op zijn horloge vertelt Frank dat de commissievergadering elk moment is afgelopen. Tijd om ons te begeven naar de verdieping van Richard de Mos. ‘Misschien kunnen jullie nog even handjes schudden.’ Eenmaal boven is de werkkamer van de wethouder leeg: de vergadering is nog in volle gang. Dan maar even genieten van het uitzicht dat het balkon van zijn werkkamer biedt.
‘Hier komt het Onderwijs- en Cultuurcentrum (OCC)’, vertelt Frank terwijl we kijken naar de grote bouwput naast het stadhuis. ‘Daar is vóór en tijdens het vorige College nog een hoop gedoe om geweest. Een oppositiepartij – die later een coalitiepartij werd – was tegen de bouw van het cultuurcomplex, maar nu wordt er volop gebouwd en is het gebouw klaar in 2021.’
Eenmaal terug in de werkkamer is er nog altijd geen teken van de wethouder. Op een aantal foto’s na: de bekende foto van Richard na de overwinning afgelopen jaar, en foto’s van de wethouder in de stad. ‘Hij is echt een man van het volk. Het liefst gaat hij de straat op om met mensen en kleine ondernemers te praten’, licht Frank toe. ‘Over een jaar moet deze hele muur vol hangen met foto’s.’
Helaas lukt het niet meer om Richard de Mos te ontmoeten. Wellicht een andere keer in het atrium van het IJspaleis, of bij een wedstrijd van ADO Den Haag. Bij thuiswedstrijden is hij steevast aanwezig, vertelt Frank ons nog. Dan moeten we maar hopen dat we hem niet verwarren met zijn dubbelganger hier in Den Haag: oud-voetballer Aad de Mos.