Dat bedrijven Nederland zien als een heus belastingparadijs, is niets nieuws. Maar hoe belastingontwijkers precies te werk gaan in Nederland, is voor velen een mysterie. Gijs Verbraak, beleidsadviseur bij ActionAid, zette deze brievenbusfirma’s met zijn Amsterdam Tax Tour letterlijk op de kaart. De tour zorgde ervoor dat belastingontwijking in Nederland op een ludieke manier op de politieke en maatschappelijke agenda kwam te staan. Gijs vertelt ons het verhaal achter de Tour en deelt zijn tips en tricks.
De Amsterdam Tax Tour was onderdeel van een nationale lobby om belastingontwijking in Nederland tegen te gaan. Ondanks dat het politieke debat over wetgeving zich afspeelt in Den Haag, is Amsterdam een van de hotspots als het gaat om belastingontwijking via Nederland. Daarom probeerden wij de stad Amsterdam te wijzen op haar verantwoordelijkheid en zo ook op lokaal niveau beleid te veranderen.
We wilden daarnaast duidelijk maken dat het ook een maatschappelijke discussie is. Belastingontwijking wordt namelijk vaak gezien als een redelijk technisch onderwerp, terwijl dat op hoofdlijnen – het functioneren van het systeem – niet perse zo is. Door op een ludieke en laagdrempelige manier mensen te betrekken werd de tour een groot succes. Tijdens de tour deelden we informatie over waarom Nederland zo’n grote rol speelt in belastingontwijking en waarom de aanpak hiervan nog tekort schiet. Ook maakten we duidelijk welk effect belastingontwijking wereldwijd heeft, met speciale aandacht voor mensen in ontwikkelingslanden.
We hebben twee versies van de tour georganiseerd. Tijdens de eerste keer reden we drie maal met een bus vol geïnteresseerde burgers, politici, academici, journalisten en experts uit het maatschappelijk middenveld langs bedrijven die in het nieuws waren geweest als brievenbusfirma’s. De tweede editie fietsten we van de Weteringsschans naar de Zuidoost. Als extraatje hebben we De Coen en Sander Show gevraagd voor muziek te zorgen. Ze draaiden nummers die toepasselijk waren voor de tour.
Naast het delen van kennis, vonden wij het ook belangrijk om mensen te enthousiasmeren en activeren. Daarom organiseerden we naast de tour bijvoorbeeld ook een verkiezing voor de ergste belastingontwijker, waar vooral ook op social media veel aandacht voor was.
Heb je nog een aantal tips en trucs voor de burgerlobbyist?
- Trek veel tijd uit voor de voorbereiding van zo’n evenement, het duurt soms langer dan je van tevoren verwacht.
- Let er goed op dat je aan de wet- en regelgeving en vergunningen voldoet. Denk bijvoorbeeld aan een vergunning voor demonstraties, maar in ons geval ook verkeersbegeleiding, zodat de deelnemers ook te allen tijde veilig zijn.
- Zorg ervoor dat je een netwerk opbouwt voordat je zoiets groots organiseert. Leg goede contacten met mensen die belangrijk zijn op het onderwerp waar je een evenement over wil organiseren of waar je impact op wil hebben.
- Geef tijdens je evenement de tijd en het podium aan mensen die jouw boodschap ondersteunen. Zoek hierbij naar mensen die een vernieuwend geluid hebben en een divers palet aan mensen die een soortgelijke boodschap hebben.
- Bied deelnemers handelingsperspectief.
- Schuw niet om op de tenen van mensen te gaan staan bij het bereiken van jouw doelen. Geef zo duidelijk en eerlijk mogelijk aan wat er gebeurt.
- Laat het een evenement zijn wat samen gedragen wordt door alle partijen. Verandering bereik je niet als een club, maar als een beweging. Probeer daarom ook echt om bijvoorbeeld de jeugd erbij te betrekken.
- Belangrijk is ook om je evenement niet primair als een enorm marketinginstrument voor je eigen organisatie te zien. Het kan je merk of organisatie wel ten goede komen, maar blijf vooral trouw aan het doel voor de brede beweging.